Tijdelijk onderdak bieden aan Oekraïners zonder gevolgen AOW
Sinds het uitbreken van de oorlog hebben duizenden Nederlanders zich aangemeld voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Zo ook Joop Stam, 80 jaar en AOW’er. Toen hij op tv de veldbedjes zag, honderden opgesteld in rijen, wist hij het zeker: ik moet iets doen. Nu wonen Svitlana en haar kinderen al geruime tijd bij hem in huis. Joop maakt gebruik van de tijdelijke uitzondering op de AOW-regeling.
Inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen
Met onze dienstverlening spelen we in op maatschappelijke ontwikkelingen en voeren verbeteringen door om onze dienstverlening passend te maken voor burgers. In afstemming met SZW is een uitzondering gemaakt op regels voor het gezamenlijk huishouden van mensen met AOW. Zo wordt opvang mogelijk gemaakt van Oekraïners die hun huis zijn kwijtgeraakt, zonder dat dit gevolgen heeft voor de hoogte van de AOW. Zo konden meer dan 2.000 AOW-gerechtigden onderdak bieden aan Oekraïners. Daar is Joop er één van.
Kennismaking via Stichting Eet Mee
De ochtend na het zien van tv-beelden is Joop op pad gegaan. 'Ik wist niet zo goed waar ik moest beginnen, maar wist wel dat er vluchtelingen werden opgevangen in de RAI - dus ik ben er maar gewoon naartoe gegaan’, vertelt Joop. Toch bleek het niet mogelijk om iemand ter plekke onderdak te bieden: ‘Procedures zaten in de weg.
Uiteindelijk kwam ik online Stichting Eet Mee tegen, om Oekraïners uit te nodigen samen te gaan eten ter kennismaking.’ Binnen twee weken kreeg Joop een gezin op bezoek, een moeder met haar twee tieners. ‘Het leken lieve mensen, die het zwaar te verduren hebben gehad. Dus toen Svitlana vertelde dat ze weg moesten uit hun woning, wilde ik ze de mogelijkheid bieden om bij mij te verblijven. Anderhalve week later ben ik ze gaan ophalen.’
Tijdelijke uitzondering op samenwonen AOW
Inmiddels wonen Joop, Svitlana en haar kinderen gezellig samen als een soort driegeneratiegezin. Wanneer je als AOW’er samenwoont met een partner of anderen in huis, kun je worden gekort op je AOW. Er is door de overheid besloten dat er voor het in huis nemen van Oekraïense vluchtelingen een tijdelijke uitzondering wordt gemaakt. Bij ons geldt deze uitzondering voor bijvoorbeeld AOW, Anw en AIO. Zo heb je, wanneer je onderdak biedt, geen nadelige gevolgen.
Toch ontving Joop een brief. ‘Ik had het gezin aangemeld bij de gemeente-administratie. Vervolgens ontving ik twee maanden later een brief van de SVB waarin stond dat ik waarschijnlijk niet meer in aanmerking kwam voor een deel van mijn AOW. Daar schrok ik natuurlijk van. Een financiële straf op mijn genereus gebaar is te zot voor woorden! Als reactie hierop heb ik een brief teruggeschreven en vrij snel hoorde ik toen dat het niet voor mij gold.’ De SVB heeft dit gesignaleerd en de fout meteen hersteld.
Huis delen minder stress dan opvangprocedure
Maar dat was niet het enige obstakel… Joop: ‘De opvangprocedures hebben wel máánden geduurd. En we kregen wat gedoe toen zij al 6 maanden bij mij woonden. Ik ben een man alleen en dat paste volgens het matchingssysteem van de opvanginstanties niet met een moeder en kinderen in 1 huis. Dat deed zeer, het voelde beledigend en discriminerend. Ik miste hier enorm het persoonlijke contact. Uiteindelijk hebben ze voor ons alsnog een uitzondering gemaakt, dat noemen ze een aanwaaicontact. Laatst is er iemand langs geweest voor de officiële intake. Ik vind het toch wel belangrijk dat ik nu door de instanties word gesteund.’ Joop ziet er de humor wel van in: ‘Grappig genoeg heeft het regelen met instanties en overheid mij meer stress opgeleverd dan het samenwonen met Svitlana en haar kinderen.’